Pionieren met de techniek in een nul-op-de-meter woning

Het kan snel gaan. Zeven of acht jaar geleden was de interesse van kopers van een nieuwbouwwoning om te investeren in duurzame en energiezuinige apparatuur niet groot. Olsthoorn Makelaars uit Den Haag – vanaf het begin betrokken bij duurzame nieuwbouwwijk RijswijkBuiten – vroeg nog voor de bouw van deze woningen begon aan woonconsumenten wat ze overhadden voor een woning mét warmtepomp en andere duurzame installaties. Niets extra of vrijwel niets, was het antwoord van de meeste consumenten. Dat is nu wel anders. “Consumenten vragen er nu juist om. Ze kiezen voor duurzaam en investeren daar ook in.”

Energiezuinigheid bij nieuwbouwwoningen is inmiddels een unique selling point, benadrukt ook Maarten Markus, Projectmanager Duurzaamheid bij gebieds- en vastgoedontwikkelaar AM. “Sinds 2016 zien we opeens een sterke interesse bij consumenten.” AM deed onderzoek naar duurzame woonwensen en vroeg onder meer aan huizenkopers in Schoemaker Plantage in Delft waarom ze voor een nul-op-de-meter woning kozen. De duurzaamheidsprestatie bleek van groot belang. “Daarnaast zien ze het als een goede investering.”

Wat is nul-op-de-meter?

Nul-op-de-meter wil zeggen dat de energiemeter van deze woningen aan het einde van het jaar in principe op dezelfde stand staat als aan het begin van het jaar. Dit kan door bijvoorbeeld het plaatsen van zonnepanelen die energie opwekken. De woningen zijn goed geïsoleerd en beschikken vaak over ramen met triple glas, dus drievoudig, om warmteverlies tegen te gaan. En deze nieuwbouwhuizen zijn doorgaans voorzien van warmtepompen, die bijvoorbeeld warmte uit de lucht of uit de bodem halen. “Dat alles betekent geen of weinig energiekosten. Dat scheelt in de maandlasten”, benadrukken makelaars Esther en Gert-Jan Olsthoorn.

Locatie en duurzaamheid woning beide ongeveer even belangrijk

José en haar gezin maakten een bewuste keuze voor een duurzame en energiezuinige nieuwbouwwoning. Met zijn vijven wonen ze sinds afgelopen november in Schoemaker Plantage. Het huis van 200 vierkante meter bevalt enorm: het is ruim, licht, heeft een mooi uitzicht, is daarnaast duurzaam en het is een nul-op-de-meter woning. Dat is ook mooi. Het is een duurzaam huis op een leuke locatie. Ik vind beide belangrijk.”

**Esther Olsthoorn (bij een warmtepomp en boiler)**

Gepuzzel met het systeem

Het idee om voor een energiezuinig en duurzaam huis te gaan, leefde al een paar jaar bij José. Ze is van huis uit architect en de overstap van een standaardwoning naar een NOM-woning vindt ze vanzelfsprekend. Ze voelt zich geen pionier als het gaat om de keuze voor een energiezuinige woning. Wel is het wennen als het gaat om de techniek waar zij en haar gezin mee te maken hebben in hun nieuwbouwwoning. “De apparatuur is best ingewikkeld. Het is een gepuzzel voor ons om de apparatuur goed in te stellen.”

Zuinig omgaan met energie en indicatieve gebruiksbundels

Kopers en huurders van een nul-op-de-meter woning hebben te maken met leefregels (of eigenlijk indicatieve gebruiksbundels want er zit geen verplichting aan vast) om hun energieverbruik laag te houden. Dus niet te lang douchen bijvoorbeeld. “Maar dat betekent niet dat we met een stopwatch naast de douche staan. Ook al letten we zeker op het watergebruik.”

Balansventilatie

Daarnaast zijn er regels voor het goed ventileren van de woning. Belangrijk voor de luchtkwaliteit in huis. In het huis van José (en de andere woningen in deze wijk) zit balansventilatie. Dit wil zeggen dat de lucht in huis mechanisch wordt afgevoerd en verse lucht wordt toegevoegd. In het plafond zitten afzuigpunten en inblaaspunten. De balansventilatie moet goed ingeregeld zijn. Dat komt heel nauw. ”Dat is nog niet in alle huizen hier het geval.”

Maar liefst 41 zonnepanelen en een slimme meter

Nieuwsgierig is José naar de energierekening aan het einde van het jaar. Het nieuwbouwhuis telt maar liefst 41 zonnepanelen en dat zou voldoende moeten zijn om als het om energie gaat zelfvoorzienend te zijn. De slimme meter is pas sinds april van dit jaar aangesloten. Zicht op het gebruik heeft ze daarom nog niet echt. “Maar ik heb het idee dat we het goed doen.”

Het vergt wat tijd

Maarten Markus van AM vertelt dat als het gaat om energiegebruik en het instellen van alle apparatuur, dat dit per gebruiker anders is, ook al zijn de huizen vrijwel identiek. Gezinssamenstelling speelt een rol. Maar ook hoe we leven. De keuzes die we maken. Leefwijzen verschillen en daarmee kan het nodig zijn om de apparatuur anders in te stellen. Het kan om een aardige tijdsinvestering vragen om dit goed voor elkaar te krijgen. Zo kan het nodig zijn om de instellingen nog een keer aan te passen als iemand al een tijdje in een NOM-huis woont. “Het is belangrijk om dit goed te monitoren en te bekijken of er afwijkingen zijn.”

NOM ook meer in trek bij huurders

De Projectmanager Duurzaamheid van AM noemt de NOM-woning de hoogste nieuwbouwstandaard van dit moment. Hij doelt daarmee niet alleen op energiezuinigheid, maar ook op comfort en binnenklimaat. Ook ziet hij een groeiende interesse voor NOM-huizen van de kant van woningcorporaties en beleggers die investeren in huurwoningen. “Doordat de huurders geen of bijna geen energielasten hebben, is het mogelijk om een wat hogere huur te vragen. Die kosten kunnen huurders dan tegen elkaar wegstrepen.”

Extra investering meer dan waard

José vindt de extra investering – die nodig was om haar koopwoning duurzaam en energiezuinig te maken – dubbel en dwars waard. Het was eigenlijk geen issue. Makelaar Esther Olsthoorn vertelt dat kopers van een nieuwbouwhuis er steeds vaker voor kiezen om de duurzame en energiezuinige apparatuur, zoals een warmtepomp, te kopen. Dus mee te financieren in de hypotheek. De rente is immers laag. “Voorheen kozen ze vaker om de apparatuur te huren. Dat is nu bijna niet meer aan de orde.”

Een duurzaam huis is hip

Een duurzaam huis in tegenwoordig hip, volgens de makelaar uit Den Haag. Dit heeft deels te maken met een stuk bewustwording bij de consument. Het feit dat we op steeds meer plekken aardgasvrij zullen wonen. Ook was er in de media veel aandacht voor deze NOM-projecten in de buurt van Den Haag en in Delft. De projecten hebben ook een voorbeeldfunctie. Vooral het nieuwbouwproject in RijswijkBuiten trekt veel kijkers. Het enthousiasme van de mensen die er al wonen, maakt dat ook anderen interesse tonen voor een NOM-woning. Makelaar Gert-Jan Olsthoorn vult aan: “Mensen die gewend zijn aan een NOM-woning, die willen niet meer terug naar een standaardwoning. Het is enorm comfortabel.”

Interesse in een NOM woning? Hier wat tips van een ontwikkelaar, makelaar en een bewoner van een nul-op-de-meter woning:

Laat u goed informeren hoe de warmtepomp en andere apparatuur werkt. Zodat u weet waar u voor kiest;
José geeft als tip om een thermostaat in iedere ruimte te laten plaatsen, zodat de temperatuur per ruimte aangepast kan worden. Vooral van belang voor slaapkamer;
U kunt de vloerverwarming apart regelbaar maken per verdieping, meldt de ontwikkelaar. Dat vergt vaak wel een ingreep. Iets om over na te denken en mee te nemen als optie bij het kopen van de woning;
Ga naar informatiebijeenkomsten voor toekomstige bewoners als er uitleg wordt gegeven over energiesystemen e.d. dan weet u bij de oplevering ook beter waar u op moet letten. Dit geldt ook voor het ventilatiesysteem;
Voor nieuwe bewoners kan het nuttig zijn om een workshop aangeboden te krijgen van de leverancier van de apparatuur, installateur of ontwikkelaar. (bijvoorbeeld om te weten te komen hoe u goed voor uw apparatuur kunt zorgen en hoe u zuiniger kunt omspringen met energie). José denkt daarbij aan een workshop op het moment dat u een NOM-woning koopt of in ieder geval voor de oplevering en een na de verhuizing. Er komen altijd nieuwe vragen opborrelen als u aan de slag gaat met de apparatuur. Een handleiding is dan niet voldoende;
Laat als u een tijdje in de nieuwbouwwoning woont, de instelling van de warmtepomp, het ventilatiesysteem e.d. nog een keer controleren of monitoren op afwijkingen;
Kiest u voor een energiezuinige nieuwbouwwoning met warmtepomp, dan is de kans groot dat u ook de beschikking krijgt over balansventilatie – vergeet dan niet om goed te ventileren en zet de ventilatie niet uit (tenzij er sprake is van een calamiteit);
Zorg dat het ventilatiesysteem (bijv. balansventilatie) minstens een keer per jaar wordt schoongemaakt;
Kopers van een duurzaam en energiezuinig huis kunnen meer lenen: maximaal 25 duizend euro extra hypotheekruime mogelijk;
Drievoudig (of triple) glas is niet alleen goed als isolatie (dus minder warmteverlies) maar zorgt ook voor minder geluid dat naar binnen kan dringen;
Koopt u een warmtepomp met boiler – kies dan voor een grote capaciteit zodat u voldoende water op voorraad heeft;
Bij nul-op-de-meter heeft u een energiebundel. Het is slim om dan ook te investeren in energiezuinige huishoudelijke apparatuur zoals wasmachine of vaatwasser en koelkast. Dat bespaart energie en vergroot de kans dat je aan het einde van het jaar geld over houdt;
De energieprestatie en comfort van een nul-op-de-meter huis is een combinatie van de isolatie van de woning, vloerverwarming, ventilatiesysteem en de warmtepomp met zonnepanelen. Let daarom goed op of de ingrepen zoals een dakkapel of uitbouw aan de woning voldoen aan de uitgangspunten. Het makkelijkste is om deze direct mee te nemen bij de aannemer;
Denk bij het plaatsen van zonnepanelen op het dak goed na over licht en ramen, zodat er voldoende licht naar binnen kan;