Woningen van hout onbekend bij consumenten

hout

Houtbouw is onder bouwers aan een onstuitbare opmars bezig, maar consumenten weten er nog weinig van, blijkt uit een nieuw onderzoek.

Hout wint aan populariteit als bouwmateriaal voor woningen, omdat het duurzamer en meer circulair is dan een traditioneel bouwmateriaal als beton. De eisen op dit vlak worden steeds strenger – de stip op de horizon is een CO2-neutrale en circulaire economie in 2050. Dat maakt dat bouwers, ontwikkelaars en architecten dit materiaal ontdekken – of herontdekken, zou je kunnen zeggen. Want in de Middeleeuwen waren nagenoeg alle huizen van hout.

Daar houdt de vergelijking dan ook direct mee op. Houtbouw is anno 2023 een hightech bouwindustrie waarbij veel prefabricage komt kijken. Houtskeletbouw is een al langer bekende bouwmethode, ook in Nederland. Een relatief nieuwe techniek is Cross Laminated Timber (CLT): dat zijn kruislings verlijmde lagen hout op elkaar, waarvan complete vloer- en wandelementen worden gemaakt. Een soort dik multiplex. Je kunt er appartementencomplexen mee bouwen, zoals bijvoorbeeld gebeurt in Heerhugowaard.

Dat is ook al te zien in een aflevering van VPRO’s Tegenlicht uit 2019, die wordt gezien als het aha-moment voor Nederlandse bouwers. Inmiddels leveren veel grote bouwbedrijven al kant-en-klare woningen, geheel of grotendeels van hout. Door heel Nederland worden bestaande houtbouwfabrieken uitgebreid of worden nieuwe fabrieken gebouwd. Er zijn ook politieke ambities: de metropoolregio Amsterdam wil dat vanaf 2025 twintig procent van de nieuwbouwwoningen van hout is.

Onbekendheid bij consumenten

Onder consumenten is houtbouw nog vrij onbekend, zo blijkt wel uit nieuw onderzoek uitgevoerd in opdracht van het Lente-akkoord 2.0 – Circulair en Industrieel Bouwen. Dit is een innovatieplatform van ontwikkelaars en bouwers. Het onderzoek is uitgevoerd onder mensen met een intentie om te verhuizen. Van de 1100 respondenten kan bijna tweederde zich niet zoveel voorstellen bij een houten nieuwbouwwoning.
Dat hout duurzaam is zien de voorstanders wel in, maar twijfelaars en tegenstanders noemen diverse (vermeende) nadelen van houtbouw. Brandgevaar en onderhoud zijn de meeste genoemde, gevolgd door een kortere levensduur van de woning, gehorigheid en slechte isolatie. Gegronde zorgen? Niet echt: gebouwen van hout voldoen net als elk ander gebouw aan de bouwregelgeving. En dus aan eisen op het vlak van brandveiligheid, thermische isolatie en geluidsisolatie.

Brandveiligheid

Om houten gebouwen te laten voldoen aan de eisen op het gebied van brandveiligheid moeten de constructies zijn getest of beoordeeld door gespecialiseerde adviesbureaus. In de praktijk zie je combinaties met gipsplaat en/of – vooral bij hoogbouw – sprinklerinstallaties. Van houtconstructies – kolommen, balken en ook CLT – is verder bekend dat ze hun sterkte bij brand niet verliezen en een voorspelbaar brandgedrag hebben. Het hout brandt langzaam in en zal op een gegeven moment uitdoven. Houtconstructies zijn daarmee in feite veiliger dan een constructie van bijvoorbeeld staal.

Gehorigheid

Over gehorigheid: hout gedraagt zich wat betreft geluidbeleving anders dan beton, dat veel meer massa heeft. Met name lage tonen zijn bij houtbouw kritischer. Bij appartementengebouwen in hout worden de juiste geluidsisolatieniveaus veelal gehaald door massa toe te voegen op de vloeren. Dat kan een laag beton zijn, split, isolatie of een combinatie van dit soort materialen. Ontkoppelen werkt ook. Dit is een manier van bouwen waarbij vloeren, wanden en plafonds geluiden niet aan de rest van de constructie doorgeven. Kortom: als de architect en de bouwer hun werk goed doen, hoef je geen zorgen te hebben over een gehorig houten huis.

Onderhoud

Blijft over: het onderhoud. Een houten gevel vergt regelmatiger onderhoud dan bijvoorbeeld een gevel van baksteen, maar veel minder dan vroeger. Dat komt met name door slim gebruik van hout dat op natuurlijke wijze, dus zonder te schilderen, een mooie uitstraling heeft. Overigens wil een houten woning niet per se zeggen dat er ook hout aan de buitengevel zit: dat zijn regelmatig andere materialen, bijvoorbeeld steenstrips.

Meer informatie