Onderzoek: grote tevredenheid bewoners ZEN-woningen

Mijn woning is lekker licht. Mijn woning is echt energiezuinig. En ik woon in een bovengemiddeld comfortabele woning. De deelnemers aan het woonbelevingsonderzoek van het ZEN-platform – ZEN staat voor Zeer Energiezuinige Nieuwbouw – zijn over het algemeen erg tevreden over hun nieuwbouwhuis. De 302 respondenten, afkomstig uit 31 nieuwbouwprojecten met ZEN-woningen, zijn vooral te spreken over de warmwatervoorziening in de woning, het energieverbruik en de temperatuur in de woning.

De luchtkwaliteit en het geluid in de woning scoren ook goed. De informatievoorziening over de installaties in hun woning had echter voor de helft van de deelnemers beter gekund.

Temperatuur in nieuwbouwhuizen in de zomer

In het onderzoek is nadrukkelijk aandacht besteed aan de vraag hoe het zit met het koelen van de nieuwbouwwoning in de zomer. Deze vraag is interessant omdat afgelopen zomer – tijdens de hittegolf – geluiden waren dat de temperatuur in nieuwbouwhuizen fiks kon oplopen, omdat er te weinig aandacht zou zijn voor het buiten houden van de hitte. Een jaar eerder was tijdens de zomer ook al sprake van een hittegolf. Alle respondenten hadden in hun nieuwbouwhuis de hete zomer van 2018 meegemaakt.

Koelsysteem werkt beter dan verwacht

Opvallend is dat een fiks aantal respondenten in het woonbelevingsonderzoek bij bewoners van ZEN nieuwbouwwoningen meldt dat het huis lekker koel blijft bij warm weer. Maar liefst 69 procent zegt daar tevreden over te zijn. Een van de respondenten zegt: “Qua temperatuur is het boven verwachting. In de hete zomer met temperaturen buiten van 37 graden, was het in huis slechts 21 graden. Het koelsysteem werkt dus beter dan verwacht.”

Dankzij bodemwarmtepomp

Uit het onderzoek blijkt – als het om het koelen van de woning in de zomer gaat – dat er sprake is van een significant verschil tussen respondenten van woningen naar warmtesystemen. Vrijwel alle bewoners van een woning met een bodemwarmtepomp zijn het eens met de stelling dat hun woning lekker koel blijft. Slechts 47 procent van de bewoners met een ander verwarmingssysteem zeggen tevreden te zijn als het om het koelen van de woning gaat.

Goed rapportcijfer

Het gemiddelde rapportcijfer voor de projecten die in het onderzoek zijn meegenomen is een 7,9. Dit gemiddelde geldt zowel voor bewoners van grondgebonden woningen als voor bewoners van appartementen. “Dit onderzoek toont voor mij aan hoe ontwikkelaars en bouwers gezonde, comfortabele woningen kunnen bouwen met een lage energierekening”, zegt Claudia Bouwens programmaleider Lente-akkoord Zeer Energiezuinige Nieuwbouw. Ze wil samen met de leden van het ZEN-platform duidelijk maken wat energiezuinige nieuwbouw te bieden heeft aan de bewoners.

ZEN platform

In 2015 heeft het Lente-akkoord het ZEN-platform opgericht. Het is een initiatief van Aedes, Bouwend Nederland, NEPROM, NVB en het ministerie van BZK. Met ZEN stimuleren de vier brancheverenigingen een kanteling in de woningmarkt, waardoor energie niet langer een kostenpost is, maar juist een ‘unique buying point’ voor de consument. De hamvraag van ZEN is hoe de energierekening te verlagen en tegelijkertijd het woonplezier en –comfort van de bewoners te verhogen. Met de enquête wil het ZEN-platform niet alleen de klanttevredenheid meten, maar ook te weten komen hoe zij de energiezuinige maatregelen en systemen ervaren. En ook of ze de systemen begrijpen.

Sterke punten

Los van de stellingen over de energiezuinigheid van de woning, de maandelijkse energiekosten en nog een paar stellingen, kregen de deelnemers aan het onderzoek ook een open vraag waarin ze de sterke en de verbeterpunten van de nieuwe woning konden noemen. Op het vlak van energie en installaties werden energiezuinig, goede isolatie en zonnepanelen het meest genoemd als sterke punten. Een goed binnenklimaat waarbij het vooral draait om comfort en veel licht in de woning zijn de meest genoemde positieve aspecten in de categorie comfort en gezondheid.

Meer zonnepanelen

Een opvallend detail is dat zonnepanelen ook op de lijst met verbeterpunten staan. Tal van bewoners hadden liever gezien dat er meer zonnepanelen geplaatst waren. Met andere woorden: benut het hele dak! In de categorie energie en installaties staan ook energiebesparing en warmtepompen in de top 3 van verbeterpunten. “Slaapkamers te warm, moet maar een raam open zegt installateur”, aldus reageert een respondent.

En andere verbeterpunten

Als het om de categorie comfort en gezondheid gaat, noemen de bewoners vooral de regelbaarheid van de temperatuur in de woning, betere geluidsisolatie en meer ventilatie als verbeterpunten. Bij dit laatste punt gaat het vooral om de ventilatie in de keuken. Een respondent merkt op: “Doordat de woning een warmtepomp en wtw ventilatie bevat, is het erg wennen en soms aanpassen aan warmte en luchtverversing..”

Voorlichting

Een meerderheid van de bewoners onderschrijft de voordelen van de toegepaste installaties. ook al zijn deze voor de meesten van hen onbekend en nieuw. Sommigen hebben er moeite mee. Zij weten niet hoe de installaties te gebruiken. Ze ervaren – mogelijk om deze reden – comfortklachten zoals droge lucht, slijmvliesirritaties en kou. Bewoners vragen zich dan af of de systemen naar behoren werken en of zij deze wel op de juiste wijze gebruiken. “Vrijwel alle bewoners in dit onderzoek hebben voorlichting over hun woning gekregen, maar dit blijkt niet voldoende te zijn geweest”, zegt Claudia Bouwens. “Hier moeten ontwikkelaars en bouwers echt nog wel een verbeterslag maken. Uitleggen hoe het werkt en instructies geven. En er moet ook aandacht zijn voor beheer en onderhoud. Bij voorkeur op meerdere manieren en ook als je er al een tijdje woont.”

Lage energierekening

Groot pluspunt is in ieder geval de energierekening. De kosten van energiegebruik van de bewoners van de ZEN-woningen die deelnamen aan het onderzoek liggen gemiddeld op 54 euro per maand. De gemiddelde maandelijkse energiekosten bedragen 47 euro per maand bij een woning met een EPC van nul of lager. Het gemiddelde maandbedrag voor de energielasten bij NOM-woningen met energieprestatiegarantie komt uit op 31 euro. Maar liefst 41 procent van de bewoners van deze NOM-woningen hebben geen maandelijkse energiekosten of krijgen geld terug. Een van de respondenten zegt hierover: “We hebben de woning gekocht als nul-op-de-meter woning. Dat betekent dat je over een jaar gezien quitte zou spelen met energie opwekken en verbruiken. Dit is voor ons positief uitgepakt. We hebben zelfs meer opgewekt dan verbruikt.”

Meer informatie: